SCHIEDAM- Het Gemeentearchief Schiedam heeft een aantal persoonlijke documenten ontvangen die toebehoorden aan een Schiedamse dwangarbeider. De Historische Vereniging Oud Rozenburg, die de documenten in haar bezit had, heeft ze geschonken aan het gemeentearchief.
De documenten zijn van de hand van Marinus Sluijters, die op 10 november 1944 werd gearresteerd tijdens de Schiedamse razzia. Het gaat om een ‘Vorläufiger Fremdenpass’, een ‘Arbeitskarte’, een ‘Medical clearance certificate’ en een informatiefoldertje ‘Welkom in Nederland’. Niet alle documenten hebben betrekking op de Tweede Wereldoorlog, het vijfde document is een rapportboekje van de Ambachtsschool.
Het Gemeentearchief Schiedam is bezig met een onderzoek naar de Schiedammers die werden opgepakt bij de razzia van november 1944. Ook andere instanties houden zich hiermee bezig. Het Nationaal Archief heeft de collectie ‘Arbeidsinzet’ van het Rode Kruis gedigitaliseerd en doorzoekbaar gemaakt. Hierdoor is het makkelijker geworden om te achterhalen hoeveel Schiedammers naar Duitsland werden gestuurd om daar gedwongen te werken. In de collectie arbeidsinzet van het Nationaal Archief is echter geen informatie over Sluijters te vinden.
Uit de documenten valt veel af te leiden: de documenten laten zien wie Marinus Sluijters uit Schiedam was, geboren op 22 juli 1904. Uit de ‘Arbeitskarte’ blijkt dat hij als ‘Bauhilfsarbeiter’ (bouwvakker) naar Pirna werd gestuurd, een stad in de buurt van Dresden in het oosten van Duitsland. Dit was geen veilige plek, want aan het einde van de oorlog werd het treinstation gebombardeerd, net als Dresden zelf. Het is niet bekend wat voor werk hij daar moest verrichten.
Het meest interessante document is wel het Duitse paspoort voor buitenlanders, de ‘Vorläufiger Fremdenpass’. Dit document geeft ons een beeld van de Schiedammer, met een pasfoto erbij. De pas is op 24 november 1944 in Dresden uitgegeven. Sluijters moest deze documenten waarschijnlijk altijd bij zich dragen. Als beroep staat er Maler, schilder. De paspoorthouder wordt beschreven als groot, met een ovaal gezicht, blauwe ogen, met grijs gevlekt haar, en als bijzonderheid ‘een litteken in de nek’.
Het ‘medical clearance certificate / A.E.F. D.P. Registration Record’ toont aan dat Sluijters op 15 juni 1945 een medische keuring heeft ondergaan in visitatiepost Enschede. Hij is dus kort na de bevrijding van Nederland teruggekomen. Op de kaart staat dat hij getrouwd is, en dat zijn laatste Nederlandse adres de Thomas à Kempisstraat 42-A was. Dat de kaart in het Engels is, laat zien dat de machtsverhoudingen waren veranderd. De afkorting A.E.F. staat voor Allied Expeditionary Forces, de geallieerde troepen onder leiding van de Verenigde Staten.
De Schiedammer was dan wel terug in zijn vaderland, maar de folder waarschuwt de teruggekeerde Nederlanders voor te veel optimisme. “Er is weinig eten en er zijn weinig vervoermiddelen, de wegen zijn stuk en het woningvraagstuk is beangstigend.” Welkom thuis! De folder is afkomstig van het Hoofd dienst der repatrieering, Grensvak II in Overijssel. Daar zal Sluijters dus zijn gecontroleerd en zijn bijgekomen voordat hij naar Schiedam kon reizen.
Het schoolrapport van de Ambachtsschool past niet echt bij de andere documenten. Het laat alleen zien dat de jonge Sluijters van 1917 tot 1920 goede cijfers haalde en al vroeg voor het schildersvak koos. Er is geen verband met de bezettingstijd. Wel sluit het mooi aan bij een klassenfoto in de Schiedamse beeldbank, waarop de kleine Marinus te zien is in de eerste klas van de Ambachtsschool. Eigen collectie Uit de persoonskaart van de burgerlijke stand blijkt dat Marinus en zijn echtgenote Gerarda de Bruin (dochter van Schiedams gemeenteraadslid A. de Bruin) vier minderjarige dochters hadden toen hij naar Duitsland moest. Veel gezinnen waarvan de kostwinner weg was, moesten een beroep doen op de armenzorg. Marinus Sluijters is in 1971 in Schiedam overleden. Oud Rozenburg Mevrouw Hetty Ouwendijk bood de stukken aan. Deze waren in haar familie gekomen via haar oom, die bevriend was met Sluijters.